తెలుగులో రోజువారీ కరెంట్ అఫైర్స్ సెప్టెంబర్ 30, 2023. జాతీయ స్థాయి నుండి అంతర్జాతీయ స్థాయి వరకు తాజా సమకాలీన అంశాలను తెలుగులో చదవండి. యూపీఎస్సీ, ఎస్ఎస్సి, బ్యాంకింగ్, రైల్వే వంటి వివిధ పోటీ పరీక్షల కోసం సిద్దమవుతున్న అభ్యర్థుల కోసం ప్రత్యేకంగా ఇవి రూపొందించబడ్డాయి.
ఏపీలో 'జగనన్న ఆరోగ్య సురక్ష' కార్యక్రమం ప్రారంభం
ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం కొత్తగా సెప్టెంబర్ 30న 'జగనన్న ఆరోగ్య సురక్ష' అనే కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ కార్యక్రమాన్ని 45 రోజుల పాటు నాలుగు దశల్లో నిర్వహించనున్నట్లు ఆ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి జగన్ మోహన్ రెడ్డి ప్రకటించారు. ఈ కార్యక్రమం ద్వారా రాష్ట్రంలోని ప్రతి ఇంటికి వెళ్లి ప్రజల ఆరోగ్య సమస్యలను తెలుసుకుని దానికి అనుగుణంగా ప్రభుత్వ సహాయం అందిస్తుంది.
ఈ కార్యక్రమం మొదటి దశలో వాలంటీర్లు, గృహ సారధులు, ప్రజాప్రతినిధుల బృందాలు గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాల్లోని ఇంటింటికి వెళ్లి ప్రజల ఆరోగ్య సమస్యలను గుర్తించి వారి వివరాలను సేకరిస్తారు. రెండవ దశలో, ఏఎన్ఎంలు, ఆశా వర్కర్లు, సీహెచ్ఓలు వంటి ఆరోగ్య కార్యకర్తలు ఆరోగ్యశ్రీ యాప్ డౌన్లోడ్ చేయడం, ఆరోగ్యశ్రీ పథకం పనితీరుపై అవగాహన కల్పించడం వంటి కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.
మూడో విడతలో వాలంటీర్లు, గృహ సారధులు, ప్రజాప్రతినిధుల బృందాలు ప్రభుత్వం నిర్వహించే ఆరోగ్య శిబిరాల వివరాలు ప్రజలకు అందజేస్తారు. నాలుగో దశలో వైద్యులు ద్వారా ఆరోగ్య శిబిరాలు నిర్వహిస్తారు. ఐదవ దశలో దీర్ఘకాలిక రోగులకు అవసరమ్యే శాస్త్ర చికిత్సలు, మందులు అందజేస్తారు.
అనారోగ్యంతో బాధపడేవారిని గుర్తించి మెరుగైన వైద్యాన్ని అందించేందుకు ఈ కార్యక్రమం రూపొందించబడింది. ఇంటింటి సర్వే ద్వారా ప్రతి కుటుంబంలోని సభ్యులందరికీ ఇళ్ల వద్దనే ఏడు రకాల పరీక్షలు నిర్వహించి వైద్య శిబిరాల ద్వారా స్పెషలిస్టు వైద్యుల ద్వారా చికిత్స అందిస్తారు. ప్రతి శిబిరంలో 112 రకాల మందులను అందుబాటులో ఉంచి ఉచిత పంపిణీ చేస్తారు.
టాప్-పెర్ఫార్మింగ్ కరెన్సీగా ఆఫ్ఘనిస్తాన్ కరెన్సీ
సెప్టెంబర్ త్రైమాసికంలో ఆఫ్ఘనిస్తాన్ కరెన్సీ ప్రపంచంలోనే అత్యుత్తమ పనితీరు కనబరిచిన యూనిట్గా అవతరించింది. బ్లూమ్బెర్గ్ డేటా ప్రకారం, ఈ కాలంలో ఇది 9% వృద్ధి నమోదు చేసినట్లు వెల్లడించింది. తాలిబాన్ దేశాన్ని ఆధీనంలోకి తీసుకున్న తర్వాత కేవలం ఒక సంవత్సరం క్రితం పతనం అంచున ఉన్న ఈ కరెన్సీకి ఇది గొప్ప మలుపు. ఆఫ్ఘనిస్తాన్ ఆర్థిక పరిస్థితి అంతంత మాత్రంగా ఉండడంతో పాటు ఇప్పటికీ తాలిబాన్ పాలనలోనే ఉన్నందున ఇది ఆశ్చర్యకరమైన పరిణామం.
ఈ సంవత్సరం ఇప్పటివరకు, ఆఫ్ఘని విలువ దాదాపు 14% పెరిగింది, ఇది ప్రపంచ జాబితాలో కొలంబియన్ పెసో మరియు శ్రీలంక రూపాయి తర్వాత మూడవ స్థానంలో ఉంది. విదేశీ మారకపు లావాదేవీలపై కఠిన ఆంక్షలు విధించడం, దేశం వెలుపల గ్రీన్బ్యాక్లను తీసుకురావడం, ఆసియా పొరుగు దేశాలతో పెరుగుతున్న వాణిజ్య కార్యకలపాలు దీనికి దోహదపడినట్లు తెలుస్తుంది.
దీనితో పాటుగా ఆఫ్ఘనిస్తాన్ నుండి యూఎస్ డాలర్ల ప్రవాహాన్ని నియంత్రించడానికి కఠినమైన చర్యలను అమలు చేయడంతో పాటు, స్థానిక లావాదేవీలలో యూఎస్ డాలర్లు మరియు పాకిస్తానీ రూపాయలను ఉపయోగించడాన్ని తాలిబాన్ నిషేధించింది. అలానే ఆన్లైన్ కరెన్సీ ట్రేడింగ్ను ఆ దేశంలో పూర్తిగా నిషేదించింది.
వీటితో పాటుగా ఆగస్ట్ 2021లో తాలిబాన్ అధికారం చేపట్టినప్పటి నుండి ఆఫ్ఘనిస్తాన్లోకి మానవతా సహాయం యొక్క గణనీయమైన ప్రవాహం ఉంది. ఈ సహాయం దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంచడానికి మరియు ఆఫ్ఘనిని స్థిరీకరించడానికి సహాయపడింది. అయితే అఫ్ఘానీ పటిష్ట ప్రదర్శన తాత్కాలికమేనని గమనించాలి. ఆ దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ ఇప్పటికీ చాలా బలహీనంగా ఉంది. విదేశీ సహాయంపై ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంది. సహాయం ఆగిపోతే, ఆఫ్ఘని త్వరగా దాని విలువను కోల్పోతుంది.
ఇకపోతే తాలిబాన్ పాలన అంతర్జాతీయ ఒంటరితనం, మానవతా సంక్షోభం మరియు పెరుగుతున్న తిరుగుబాటుతో సహా అనేక సవాళ్లను ఎదుర్కొంటోంది. ఈ సవాళ్లు ఆఫ్ఘన్ ఆర్థిక వ్యవస్థపై మరియు ఆఫ్ఘని విలువపై కూడా ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపుతాయి. ఈ ప్రమాదాలు ఉన్నప్పటికీ, ఆఫ్ఘన్ యొక్క బలమైన పనితీరు ఆఫ్ఘన్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు సానుకూల సంకేతం.
మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లుకు రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము ఆమోదం
ఇటీవల జరిగిన పార్లమెంట్ ప్రత్యేక సమావేశంలో ఉభయ సభలు ఆమోదించిన మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లుకు రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము ఆమోదం తెలిపారు. నారీ శక్తి వందన్ అధినియం అని కూడా పిలువబడే ఈ చట్టానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం గెజిట్ నోటిఫికేషన్ విడుదల చేసింది. రాష్ట్రపతి ఆమోదం తర్వాత ఇప్పుడు ఆ చట్టం చట్టంగా మారింది. సెప్టెంబర్ 20, 21 తేదీలలో పార్లమెంట్ ఉభయ సభలు ఆమోదించిన ఈ బిల్లు లోక్సభ మరియు రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలలో మహిళలకు 33% సీట్లు కల్పిస్తుంది.
ఈ బిల్లు రాష్ట్రపతి ఆమోదం పొందినప్పటికీ, ఈ కొత్త చట్టం అమలులోకి రావడానికి సమయం పడుతుంది, దేశ జనాభా లెక్కలు మరియు డీలిమిటేషన్ వ్యాయామాల తర్వాత రాష్ట్ర అసెంబ్లీలు మరియు లోక్సభ స్థానాలు మహిళా అభ్యర్థులకు రిజర్వ్ చేయబడతాయి. కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్ షా, బిల్లు చర్చ సందర్భంగా పార్లమెంటులో ప్రసంగిస్తూ, పెండింగ్లో ఉన్న జనాభా లెక్కలు మరియు డీలిమిటేషన్ కారణంగా ఇది 2029 తర్వాత మాత్రమే అమలులోకి వస్తుందని పేర్కొన్నారు.
ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్యారెంటీడ్ పెన్షన్ స్కీమ్ (జీపీఎస్)
ఆంధ్రప్రదేశ్ గ్యారెంటీడ్ పెన్షన్ స్కీమ్ (జీపీఎస్) అనేది ఓల్డ్ పెన్షన్ స్కీమ్ (ఒపీఎస్) మరియు నేషనల్ పెన్షన్ సిస్టమ్ (ఎన్పీఎస్) స్థానంలో 2023లో ప్రవేశపెట్టబడిన హైబ్రిడ్ పెన్షన్ పథకం. జీపీఎస్ కింద, రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులందరూ తమ చివరిగా తీసుకున్న ప్రాథమిక జీతంలో 50% హామీతో నెలవారీ పెన్షన్కు అర్హులు. అలానే సంవత్సరానికి రెండుసార్లు డియర్నెస్ రిలీఫ్ (డిఆర్) అదనంగా అందిస్తుంది. ఇది ఉద్యోగుల పెన్షన్ పరిమాణాన్ని పెంచుతుంది.
జీపీఎస్ కింద, ప్రభుత్వ ఉద్యోగులందరూ తమ ప్రాథమిక జీతంలో 10% పెన్షన్ ఫండ్కు జమ చేస్తారు. ప్రభుత్వం కూడా ప్రాథమిక వేతనంలో 10% పెన్షన్ ఫండ్కు జమ చేస్తుంది. పెన్షన్ ఫండ్ ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీలు, కార్పొరేట్ బాండ్లు మరియు ఈక్విటీలతో సహా విభిన్నమైన ఆస్తుల పోర్ట్ఫోలియోలో పెట్టుబడి పెట్టబడుతుంది. పదవీ విరమణ సమయంలో, ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు వారి చివరిగా తీసుకున్న ప్రాథమిక జీతంలో 33%కి సమానమైన పెన్షన్కు అర్హులు. పెన్షన్ ప్రతి సంవత్సరం ద్రవ్యోల్బణానికి అనుకూలంగా సర్దుబాటు చేయబడుతుంది.
రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు మరింత సురక్షితమైన మరియు స్థిరమైన పదవీ విరమణ ఆదాయాన్ని అందించడానికి జీపీఎస్ రూపొందించబడింది. ఇది ప్రభుత్వంపై ఆర్థిక భారాన్ని తగ్గించడం కూడా లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. చాలా మంది రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులు జీపీఎస్ పథకాన్ని స్వాగతించారు.
అయితే, కొంతమంది విమర్శకులు జీపీఎస్ నిలకడగా లేదని, ఇది చివరికి ప్రభుత్వ ఆర్థిక సంక్షోభానికి దారితీస్తుందని వాదిస్తున్నారు. జీపీఎస్ కింద ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు రావాల్సిన అధిక పింఛన్లను ప్రభుత్వం చెల్లించడం లేదని వారు వాదిస్తున్నారు. ఆగస్టు 4, 2023 తర్వాత పదవీ విరమణ చేసే ప్రభుత్వ ఉద్యోగులందరికీ ఈ గ్యారెంటీ పెన్షన్ పథకం వర్తిస్తుంది.