తెలుగు ఎడ్యుకేషన్ డైలీ కరెంట్ అఫైర్స్ 14 నవంబర్ 2023. తాజా జాతీయ, అంతర్జాతీయ సమకాలీన అంశాలను తెలుగులో చదవండి. యూపీఎస్‌సి, ఏపీపీఎస్‌సి, టీఎస్‌పీఎస్‌సి, స్టాఫ్ సెలక్షన్ కమిషన్, బ్యాంకింగ్, రైల్వే వంటి వివిధ పోటీ పరీక్షల కొరకు సిద్దమవుతున్న అభ్యర్థులకు ఇవి ఉపయోగపడతాయి.
ప్రపంచం అత్యంత కలుషితమైన 10 నగరాల్లో మూడు భారతీయ నగరాలు
స్విస్ గ్రూప్ ఐక్యూ ఎయిర్ నివేదిక ప్రకారం, ప్రపంచంలోని 10 అత్యంత కాలుష్య నగరాల జాబితాలో మూడు భారతీయ నగరాలు చేర్చబడ్డాయి. ఇందులో దేశ రాజధాని ఢిల్లీ అత్యంత కలుషిత భారతీయ నగరంగా ఉండటంతో పాటుగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా అగ్రస్థానంలో నిలిచింది. ప్రపంచ టాప్ 10 జాబితాలో 4వ స్థానంలో కోల్‌కతా, 9వ స్థానంలో ముంబై నగరాలు చేర్చబడ్డాయి. అత్యధిక వాయు కాలుష్యం ఉన్న ప్రపంచంలోని టాప్ 10 నగరాలు జాబితా చుడండి.
- ఢిల్లీ (430 AQI)
- లాహోర్ (384 AQI)
- బాగ్దాద్ (202)
- కోల్‌కతా (196 AQI)
- కరాచీ (182 AQI)
- ఢాకా (172 AQI)
- కువైట్ సిటీ (170 AQI)
- దోహా (158 AQI)
- ముంబై (156 AQI)
- జకార్తా (151 AQI)
సాధారణంగా ఎయిర్ క్వాలిటీ ఇండెక్స్ (AQI) సంఖ్య 0-50 స్థాయిలు మంచివిగా పరిగణించబడతాయి. 150-200 స్థాయి ఆస్తమా, ఊపిరితిత్తులు మరియు గుండె సమస్యలతో బాధపడుతున్న వ్యక్తులకు అసౌకర్యాన్ని తెస్తుంది. ఎక్యూఐ స్థాయి 400-500 ఆరోగ్యవంతమైన వ్యక్తులపై కూడా ప్రభావం చూపుతుంది. ఇప్పటికే వ్యాధులు ఉన్నవారికి ఇది ప్రమాదకరం. ఢిల్లీలో దీపావళి రోజున 430 ఎక్యూఐ స్థాయి నమోదు అయ్యింది.
అగ్నిపర్వతం విస్ఫోటనం తర్వాత జపాన్‌లో కొత్త ద్విపం
పసిఫిక్ మహాసముద్రంలోని ఇవో జిమా దీవుల సమీపంలో సముద్రగర్భ అగ్నిపర్వతం బద్దలవ్వడంతో జపాన్ కొత్త దీవిని పొందింది. విస్ఫోటనం అక్టోబర్ 20, 2023 న ప్రారంభమైంది మరియు నవంబర్ 9, 2023 నాటికి, ద్వీపం సుమారు 100 మీటర్ల వ్యాసం మరియు సముద్ర మట్టానికి 20 మీటర్ల ఎత్తుకు పెరిగింది. ఈ కొత్త ద్వీపానికి ఇంకా పేరు పెట్టలేదు.
ఈ ద్వీపం టోక్యోకు దక్షిణాన 1,200 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. ఇది ఒగసవర దీవులలో భాగం. ఈ దీవులు అదే సముద్రగర్భ అగ్నిపర్వతం ద్వారా సృష్టించబడిన అగ్నిపర్వత ద్వీపాల గొలుసు. ఈ కొత్త ద్వీపం ఇప్పటికీ అస్థిరంగా ఉంది. ఇది భవిష్యత్తులో వచ్చే విస్ఫోటనాల వల్ల క్షీణించవచ్చు. ఇది అలాగే ఉంటే 1989 తర్వాత జపాన్‌లో ఏర్పడిన మొదటి కొత్త ద్వీపం అవుతుంది.
దక్షిణాసియాలో 347 మిలియన్ల మంది పిల్లలకు నీటి కొరత
యునైటెడ్ నేషన్స్ చిల్డ్రన్స్ ఫండ్ (యునిసెఫ్) నివేదిక ప్రకారం, దక్షిణాసియాలో 347 మిలియన్ల మంది పిల్లలు తీవ్రమైన నీటి కొరతను ఎదుర్కొంటున్నారు. నవంబరు 13, 2023న విడుదలైన నివేదిక ప్రకారం, అధిక లేదా అత్యంత నీటి కొరత ఉన్న ప్రాంతాల్లో అత్యధిక సంఖ్యలో పిల్లలు నివసిస్తున్న ప్రాంతం దక్షిణాసియా అని పేర్కొంది. ఈ పిల్లలు పౌష్టికాహార లోపం మరియు వ్యాధుల బారిన పడే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని, పిల్లలు పాశాలలకు దూరమయ్యే అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని నివేదిక పేర్కొంది.
వాతావరణ మార్పుల కారణంగా ఈ పరిస్థితి మరింత దిగజారే అవకాశం ఉందని ఈ నివేదిక పేర్కొంది. నీటి అవస్థాపనలో పెట్టుబడులు, మెరుగైన నీటి నిర్వహణ పద్ధతులు, నీటి సంరక్షణ ప్రాముఖ్యత గురించి అవగాహన పెంచడానికి తక్షణ చర్యలు తీసుకోవాలని కూడా ఇది పిలుపునిచ్చింది. ప్రపంచ పిల్లల జనాభాలో 1/4 వంతు పిల్లలు ఆఫ్ఘనిస్తాన్, బంగ్లాదేశ్, భూటాన్, ఇండియా, నేపాల్, మాల్దీవులు, పాకిస్తాన్ మరియు శ్రీలంక దేశాల్లో ఉన్నట్లు ఈ నివేదిక పేర్కొంది.
యునిసెఫ్ "గ్లోబల్ వాటర్ సెక్యూరిటీ ఇనిషియేటివ్" అనే కొత్త కార్యక్రమాన్ని కూడా ప్రారంభించింది. భారతదేశం, బంగ్లాదేశ్ మరియు నేపాల్‌తో సహా 10 దేశాలలో పిల్లలకు నీటి భద్రతను మెరుగుపరచడం ఈ చొరవ లక్ష్యం. నీటి కొరత అనేది ప్రపంచవ్యాప్తంగా మిలియన్ల మంది పిల్లలను ప్రభావితం చేసే తీవ్రమైన సమస్య. ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి మరియు పిల్లలందరికీ స్వచ్ఛమైన, సురక్షితమైన నీరు అందుబాటులో ఉండేలా అంతర్జాతీయ సమాజం కలిసి పనిచేయాలి.
యునైటెడ్ నేషన్స్ చిల్డ్రన్స్ ఫండ్ అనేది ప్రపంచవ్యాప్తంగా పిల్లలకు మానవతా మరియు అభివృద్ధి సహాయాన్ని అందించే బాధ్యత కలిగిన ఐక్యరాజ్యసమితి యొక్క ఏజెన్సీ. దీనిని 11 డిసెంబర్ 1946 స్థాపించారు. దీని ప్రధాన కార్యాలయం న్యూయార్క్ సిటీలో ఉంది.
ముత్తయ్య మురళీధరన్ బయోపిక్ 800 చిత్రం విడుదల
శ్రీలంక దిగ్గజ క్రికెటర్ ముత్తయ్య మురళీధరన్ జీవిత చరిత్ర ఆధారంగా తెరకెక్కించిన 800 సినిమా ప్రపంచవ్యాప్తంగా అక్టోబర్ 6న విడుదల అయ్యింది. 800 చిత్రం టెస్ట్ క్రికెట్‌లో 800 వికెట్లు తీసి రికార్డు సృష్టించిన ఛాంపియన్ ముత్తయ్య మురళీధరన్ జీవితం ఆధారంగా రూపొందించబడింది. ఈ చిత్రం మురళీధరన్ జీవితంలోని అనేక కోణాలను వెండితెరపై స్పృశించింది. అణచివేతకు గురైన ఒక సాధారణ తమిళుడు, శ్రీలంక క్రికెట్ చాంపియన్‌గా ఎలా ఎదిగాడు అనే కథను ఈ చిత్రం ద్వారా చూపించారు.
ఈ చిత్రానికి ఎంఎస్ శ్రీపతి దర్శకత్వం వహించగా, మధుర్ మిట్టల్ ప్రధాన (మురళీధరన్) పాత్రలో నటించారు. ఈ చిత్రం తమిళం, తెలుగు, హిందీ భాషల్లో విడుదలైంది. యువ క్రికెటర్‌గా అతని ప్రారంభ రోజుల నుండి అతని ఎదుగుదల వరకు అతని జీవితం మరియు కెరీర్ గురించి కథను చెబుతుంది. ఇందులో అతని బాల్యం, ఆయన ప్రత్యేకమైన బౌలింగ్ యాక్షన్‌ వివాదంకు సంబందించిన అంశాలు కూడా ఉన్నాయి.
భూకంపాల కారణంగా ఐస్‌లాండ్‌లో అత్యవసర పరిస్థితి
అగ్నిపర్వత విస్ఫోటన ఆందోళనల నేపథ్యంలో ఐస్‌లాండ్ అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించింది. వరుస భూకంపాలు ముప్పు కారణంగా నవంబర్ 11, 2023 న రేక్జాన్స్ ద్వీపకల్పంలో ఈ అత్యవసర పరిస్థితి ప్రకటించబడింది. 24 గంటల్లో ఈ ప్రాంతంలో 800కి పైగా భూకంపాలు నమోదైన తర్వాత ఐస్‌ల్యాండ్ సివిల్ ప్రొటెక్షన్ ఏజెన్సీ ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. వీటిలో అతిపెద్ద భూకంపం తీవ్రత 5.5గా నమోదైంది.
భూకంపాలు ఆ ప్రాంతంలోని భవనాలు మరియు మౌలిక సదుపాయాలకు కొంత నష్టం కలిగించాయి, అయితే ఎటువంటి గాయాలు అయినట్లు నివేదికలు లేవు. అయితే, విస్ఫోటనం ఆస్తి మరియు మౌలిక సదుపాయాలకు గణనీయమైన నష్టాన్ని కలిగించవచ్చని మరియు సునామీని కూడా ప్రేరేపించవచ్చని ఐఎంఒ హెచ్చరించింది.
ఐస్‌లాండ్ మిడ్-అట్లాంటిక్ రిడ్జ్‌లో ఉంది. ఇది అత్యంత ప్రమాదకరమైన భూకంప క్రియాశీల ప్రాంతంగా ఉంది. ఈ దేశంలో గత 100 ఏళ్లలో 20కి పైగా విస్ఫోటనాలు సంభవించాయి. ఐస్‌లాండ్‌లో చివరి విస్ఫోటనం 2021లో రేక్జాన్స్ ద్వీపకల్పంలో జరిగింది. విస్ఫోటనం ఆరు నెలల పాటు కొనసాగింది. 3 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో లావా ప్రవాహాలను ఉత్పత్తి చేసింది.
ఐసీసీ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లో సెహ్వాగ్, డయానా ఎడుల్జీ & డి సిల్వా
అంతర్జాతీయ క్రికెట్ కౌన్సిల్ 2023 ఏడాదికి సంబంధించి ఐసిసి హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లో చోటు కల్పించిన క్రికెటర్ల జాబితాను ప్రకటించింది. ఈ జాబితాలో మాజీ ఐసీసీ వన్డే ప్రపంచ కప్ విజేతలు అరవింద డి సిల్వా (శ్రీలంక), వీరేంద్ర సెహ్వాగ్‌లకు చోటు కల్పించింది. వీరిద్దరితో పాటుగా భారత మహిళా క్రికెటర్ డయానా ఎడుల్జీ కూడా ఈ జాబితాలో చేర్చబడ్డారు. ఈ ముగ్గురు ఐసీసీ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లోకి వరుసగా 110వ, 111వ మరియు 112వ ఆటగాళ్లుగా ప్రవేశం పొందారు.
భారత మాజీ క్రికెటర్ అంతర్జాతీయ క్రికెట్ చరిత్రలో అత్యంత విధ్వంసక బ్యాట్స్‌మెన్‌గా గుర్తింపు పొందాడు. సెహ్వాగ్ 1999లో అంతర్జాతీయ అరంగేట్రం చేసి 104 టెస్టులు, 251 వన్డేలు, 19 టీ20లు ఆడాడు. అతను 23 టెస్ట్ సెంచరీలు మరియు 15 వన్డే సెంచరీలతో సహా అంతర్జాతీయ క్రికెట్‌లో 17,000 పైగా పరుగులు చేశాడు.
శ్రీలంక మాజీ క్రికెటర్ డిసిల్వా అంతర్జాతీయ క్రికెట్ చరిత్రలో అత్యుత్తమ ఆల్ రౌండర్లలో ఒకరిగా గుర్తింపు పొందాడు. డిసిల్వా 1984లో అంతర్జాతీయ అరంగేట్రం చేసి 93 టెస్టులు, 308 వన్డేలు మరియు 98 టీ20లు ఆడాడు. ఆయన కెరీరులో 20 టెస్ట్ సెంచరీలు, 9 వన్డే సెంచరీలతో సహా అంతర్జాతీయ క్రికెట్‌లో 20,000 పైగా పరుగులు చేశాడు. డిసిల్వా అంతర్జాతీయ క్రికెట్‌లో 400 వికెట్లు కూడా పడగొట్టాడు.
డయానా ఎడుల్జీ భారతదేశ మహిళా క్రికెట్ మార్గదర్శకులలో ఒకరిగా పరిగణించబడతారు. ఎడుల్జీ 1976లో అంతర్జాతీయ అరంగేట్రం చేసి 20 టెస్టులు మరియు 34 వన్డేలు ఆడారు. అంతర్జాతీయ క్రికెట్‌లో 100కి పైగా వికెట్లు పడగొట్టి 500కి పైగా పరుగులు చేసారు. ఐసీసీ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్ అనేది క్రికెట్ చరిత్రలో అత్యుత్తమ ఆటగాళ్లకు అందించే గుర్తింపు. ఈ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లోకి ప్రవేశించడం ఒక గౌరవం. ఐసీసీ శతాబ్ది ఉత్సవాల్లో భాగంగా దీనిని అంతర్జాతీయ క్రికెట్ కౌన్సిల్ 2009న ప్రారంభించింది.
ఇప్పటి వరకు ఎనిమిది మంది భారతీయ క్రికెటర్లు ఈ ప్రతిష్టాత్మకమైన గుర్తింపు పొందిన జాబితాలో ఉన్నారు. వీరిలో సునీల్ గవాస్కర్, బిషన్ సింగ్ బేడీ, కపిల్ దేవ్, అనిల్ కుంబ్లే, రాహుల్ ద్రవిడ్, సచిన్ టెండూల్కర్, వినూ మన్కడ్, డయానా ఎడుల్జీ మరియు వీరేంద్ర సెహ్వాగ్ ఉన్నారు. వీరిలో ఈ గుర్తింపు పొందిన ఏకైక భారత మహిళా క్రికెటర్ డయానా ఎడుల్జీ మాత్రమే.
