జీవుల లక్షణాల ఆధారంగా వాటిని సమూహాలుగా విభజించడాన్ని వర్గీకరణ (టాక్సోనమీ) అంటారు. దీన్ని ప్రతిపాదించినవారు ఎ.పి. డీకండోల్ (1813). క్రీస్తుపూర్వం అరిస్టాటిల్ జీవులను రెండు ప్రధాన రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు. ఈయనను 'పురాతన వర్గీకరణ శాస్త్ర పితా 'మహుడు' అంటారు. భారతదేశంలో వర్గీకరణను ప్రారంభించిన వ్యక్తి పరాశరుడు. ఆయనను 'భారతదేశ వర్గీకరణ పితామహుడు' గా వ్యవహరిస్తారు.
పరాశరుడి గ్రంథాలు 1) వృక్షాయుర్వేదం 2) కృషిపరాశరం. వర్గీకరణలో క్రీస్తు పూర్వం నుంచి నేటి వరకు ప్రత్యక్షం గానో, పరోక్షంగానో అనేక మార్పులు జరిగాయి. క్రీ.పూ. 1000 ఏళ్ల నాటికే ఈజిప్ట్ దేశస్థులు, అస్సీరియన్లు పైరు మొక్కలు, వృక్షాల గురించి సమాచారాన్ని చిత్రాల రూపంలో భద్రపరి చారు. దీన్ని హేరోగ్రాఫిక్స్ అంటారు. క్రీ.పూ. 2500 ఏళ్ల నాటికే చైనీయులు మొక్కల సాగు గురించి తెలుసుకున్నారు. క్రీ.పూ. 1300లో పరాశరుడు రచించిన 'కృషిపరాశరం' అనే అత్యంత ప్రాచీన గ్రంథంలో వ్యవసాయం, కలుపు మొక్కల సమాచారం ఉంది.
జంతు శాస్త్ర పితామహుడైన అరిస్టాటిల్ హిస్టోరియా ఎనిమేలియా' అనే గ్రంథంలో జంతువుల వర్గీ కరణను ప్రస్తావించాడు. వృక్షశాస్త్ర పితగా భావించే థియో ఫ్రాస్టస్ 'హిస్టోరియా ప్లాంటారమ్'' అనే గ్రంథంలో సుమారు 500 మొక్కల గురించి పేర్కొన్నారు. హిందూ ప్రాచీన గ్రంథమైన ఆధర్వణ వేదంలో అంగీరస, ఆధర్వణ అనే రుషులు ఈ వర్గీకరణ గురించి ప్రస్తావించారు.
- అరిస్టాటిల్ క్రీ.పూ.340లో జీవులను వృక్షరాజ్యం, జంతు రాజ్యం అనే రెండు ప్రధాన రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- లిన్నేయస్ 1735లో ప్లాంటే, ఎనిమేలియా అనే రెండు రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- ఎర్నెస్ట్ హెకెల్ 1866లో ప్రొటాషిస్టా, ప్లాంటే, ఎని మేలియా అనే మూడు రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- కోప్లండ్ 1938లో మొనీరా, ప్రొటిస్టా, ప్లాంటే, ఎని మేలియా అనే నాలుగు రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- థామస్ విట్టేకర్ 1969లో మొనీరా, ప్రొటిస్టా, ఫంగీ, ప్లాంటే, ఎనిమేలియా అనే అయిదు రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- కార్ల్‌వోజ్ 20వ శతాబ్దంలో బ్యాక్టీరియా, ఆర్కి బ్యాక్టీరియా, ప్రొటిస్టా, ఫంగీ, ప్లాంటే, ఎనిమేలియా అనే ఆరు రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- చాటన్ 1925లో కేంద్రకపూర్వ జీవులు, నిజకేంద్రక జీవులు అనే రెండు సామ్రాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు.
- ఊజెట్‌ఆల్ 1990లో బ్యాక్టీరియా, అరాకియా, యూకారియా అనే మూడు రంగాలుగా వర్గీకరించారు.
- కెవాలియర్ స్మిత్ 1998లో బ్యాక్టీరియా, ప్రొటో జోవా, క్రొమిస్టా, ప్లాంటే, ఫంగీ, ఎనిమేలియా అనే ఆరు రంగాలుగా వర్గీకరించారు
రాబర్ట్ విట్టేకర్ ఐదు రాజ్యలు
రాబర్ట్ విట్టేకర్ 1969లో ఐదు రాజ్య వర్గీకరణను ప్రవేశపెట్టాడు. ఆయన కణ నిర్మాణం, శరీర నిర్మాణం (థాలస్), పోషణ & పునరుత్పత్తి విధానం మరియు ఫైలోజెనెటిక్ సంబంధాలు ఆధారంగా జీవులను మోనెరా, ప్రొటిస్టా, శిలీంధ్రాలు, ప్లాంటే మరియు యానిమాలియా అనే ఐదు రాజ్యాలుగా వర్గీకరించాడు. ఇది ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న ఏకైక జీవ వర్గీకరణ.
1. మొనీరా రాజ్యం
మొనీరా రాజ్యంలో భూమిపై అత్యంత పురాతనమైన సూక్ష్మజీవులు చేర్చబడ్డాయి. ఇవి ఏకకణ కేంద్రకపూర్వ జీవులు (ప్రొకార్యోట్). ఈ రాజ్యానికి చెందిన జీవులు నిజమైన కేంద్రకాన్ని కలిగి ఉండవు. ఈ రకం జీవులు నేలపైన, నీటిలో నివసిస్తాయి. ప్రధానంగా నీటిలోనే ఉంటాయి. ఇవి దాదాపు స్వయంపోషకాలు. మొనీరా రాజ్యం ఆర్కిబాక్టీరియా, యూబాక్టీరియా మరియు సైనోబాక్టీరియా అనే మూడు ఉపరాజ్యాలుగా వర్గీకరించబడింది.
- ఆర్కిబాక్టీరియా అత్యంత పురాతనమైన బ్యాక్టీరియాలు. ఇవి నిజమైన ప్రొకార్యోట్ జీవులు. ఇవి ఉప్పు నీటిలో (హలోఫైల్స్), వేడి నీటి చలమలు (థర్మోయాసిడోఫిల్స్) మరియు చిత్తడి ప్రాంతాలు (మెథనోజెన్స్) వంటి అత్యంత తీవ్రమైన ఆవాసాలలో కనిపిస్తాయి. ఇవి ఆటోట్రోఫిక్ జీవులు.
- యూబాక్టీరియా అనేది ఒక రకమైన ప్రొకార్యోటిక్ సూక్ష్మజీవులు. దీనిని నిజమైన బ్యాక్టీరియా అని కూడా అంటారు. వీటిలో న్యూక్లియస్ లేని ఒకే కణం ఉంటుంది. ఇది డిఎన్ఏను కలిగి ఉండే ఒకే వృత్తాకార క్రోమోజోమ్ కలిగి ఉంటుంది. పెప్టిడోగ్లైకాన్‌ కణ కవచం కలిగి ఉంటాయి. ఈ కణ కవచం స్వభావం ఆధారంగా వీటిని గ్రామ్-పాజిటివ్ మరియు గ్రామ్-నెగటివ్ బాక్టీరియాలుగా విభజించారు. ఉదా ; రైజోబియం మరియు క్లోస్ట్రిడియం
- సైనోబాక్టీరియాను బ్లూ-గ్రీన్ ఆల్గే అని కూడా అంటారు. ఇవి స్వయం పోషకాలు. వీటిలో క్లోరోఫిల్, కెరోటినాయిడ్స్ మరియు ఫైకోబిలిన్లు ఉంటాయి. ఇవి నీటిలో కనిపిస్తాయి. వీటిలో కొన్ని వాతావరణ నత్రజనిని కూడా స్థిరపరుస్తాయి. ఉదా :నోస్టాక్, అనాబెనా, స్పిరులినా
మొనీరా జీవులు చాలా ఉపయోగకరమైన జీవులు. ఇవి నేలను సుసంపన్నం చేస్తాయి. నత్రజని చక్రంలో ముఖ్యమైన భాగంగా పనిచేస్తాయి. ఇవి కొన్ని ఆహార పదార్థాలుగా మరియు యాంటీబయాటిక్స్ ఉత్పత్తికి మరియు మురుగునీటి శుద్ధిలో కూడా సహాయపడతాయి. ఈ జీవుల చలనాంగాలుగా కశాభాలు, శైలికలు ఉంటాయి. ఇవి అనుకూల సమయంలో ద్విధావిచ్ఛిత్తి ద్వారా లేదా ఎండోస్పోర్ ఏర్పడటం ద్వార అలైంగిక పునరుత్పత్తి జరుపుకుంటాయి. కొన్ని జీవులు సంయోగం అనే ప్రక్రియ ద్వారా లైంగికంగా పునరుత్పత్తి చేస్తాయి.
2. ప్రొటిస్టా రాజ్యం
ఈ రాజ్యానికి చెందిన జీవులు సాధారణ యూకారియోటిక్, ఏకకణ జీవుల సమూహం. ఇవి మొక్కలు లేదా జంతువులు లేదా శిలీంధ్రాలు కాదు. వీటిలో కొన్ని కణాల కాలనీగా కూడా గుర్తించవచ్చు. ఈ జీవులు నీటిలో, తేమతో కూడిన భూసంబంధమైన వాతావరణంలో లేదా పరాన్నజీవులుగా కూడా జీవిస్తాయి. ఉదాహరణకు డయాటమ్స్ స్వయంపోషణ ఉంటే, అమీబా, యూగ్లీనాల్లో పరపోషణ ఉంటుంది.
ప్రొటిస్టా అనే పదం గ్రీకు పదం "ప్రోటిస్టోస్" నుండి ఉద్భవించింది. ప్రోటిస్టోస్ అనగా మొదటిది అని అర్ధం. ఈ జీవులు సాధారణంగా ఏకకణ జీవులుగా ఉంటాయి. ఈ జీవుల యొక్క కణం అవయవాలకు కట్టుబడి ఉండే కేంద్రకాన్ని కలిగి ఉంటుంది. వాటిలో కొన్ని ఫ్లాగెల్లా లేదా సిలియా వంటి లోకోమోషన్‌కు సహాయపడే నిర్మాణాలను కూడా కలిగి ఉంటాయి. ప్రొటిస్టాను ప్రోటోజోవా, క్రిసోఫైట్స్, యూగ్లెనాయిడ్స్, డైనోఫ్లాగెల్లేట్స్‌గా విభజించవచ్చు.
ప్రోటోజోవాన్లు : ఇవి సూక్ష్మ ఏకకణ యూకారియోట్లు. వీటిని ఏక కణ జంతువులుగా పరిగణిస్తారు. ఇవి క్లోరోఫిల్ కలిగి ఉంటాయి. ఇవి స్వయం పోషకాలు. ప్రోటోజోవాన్లను నాలుగు ప్రధాన సమూహాలుగా విభజించవచ్చు.
- అమీబోయిడ్ ప్రోటోజోవాన్లు :ఇవి మంచి నీటి లేదా ఉప్పు నీటి వనరులలో కనిపిస్తాయి. ఇవి సూడోపోడియా జీవులు. ఈ శరీర నిర్మాణం వాటి ఆకారాన్ని మార్చడానికి మరియు ఆహారాన్ని సంగ్రహించడానికి సహపడతాయి. ఉదా అమీబా
- ఫ్లాగెలేటెడ్ ప్రోటోజోవాన్లు : ఈ జీవులు గుంపుగా జీవిస్తాయి. ఈ జీవులు ఫ్లాగెల్లాను కలిగి ఉంటాయి. ఇందులో కొన్ని స్వయం పోషకాలుగా, మరికొన్ని పరాన్నజీవులుగా ఉంటాయి. ఉదా యూగ్లీనా.
- సిలియేటెడ్ ప్రోటోజోవాన్లు : ఇవి శరీరమంతా సిలియాన్స్ కలిగి ఉంటాయి, ఇవి వాటికీ లోకోమోషన్ మరియు పోషణలో సహాయపడతాయి. ఉదా పారామీషియం.
- స్పోరోజోవాన్లు : ఈ జీవులు జీవిత చక్రం బీజాంశం లాంటి దశను కలిగి ఉంటాయి. ఉదాహరణకు మలేరియా పరాన్నజీవి, ప్లాస్మోడియం.
క్రిసోఫైట్స్, డైనోఫ్లాగెల్లేట్స్ మరియు యూగ్లెనాయిడ్స్ : గోల్డెన్ ఆల్గే అని పిలువబడే క్రిసోఫైట్స్, క్రిసోమోనాడ్స్, గోల్డెన్ బ్రౌన్‌లు ఆల్గే యొక్క అతి పెద్ద సమూహం. ఇవి ఎక్కువగా మంచినీటిలో కనిపిస్తాయి. ఇవి ప్రొటిస్టా రాజ్యంలో మరొక వర్గాన్ని ఏర్పరుస్తాయి. ఇవి సాధారణంగా ఏకకణ లేదా బహుళ సెల్యులార్ జీవులు. ఇవి కిరణజన్య సంయోగక్రియను నిర్వహిస్తాయి. ఇవి మంచినీటి వనరులు లేదా సముద్ర సరస్సులలో ఎక్కువగా కనిపిస్తాయి. ఇవి గట్టి సెల్ గోడ ద్వారా వర్గీకరించబడతాయి.
క్రిసోఫైట్‌లకు ఉదాహరణగా డయాటమ్స్ మరియు గోల్డెన్ ఆల్గే ఉన్నాయి. ఇవి కఠినమైన సిలిసియస్ సెల్ గోడను కలిగి ఉంటాయి. సెల్ గోడ నిక్షేపాలు చేరడం వల్ల డయాటోమాసియస్ ఎర్త్ ఏర్పడుతుంది. డైనోఫ్లాగెల్లేట్‌లు బయోలుమినిసెన్స్‌ వర్ణద్రవ్యంతో ఎరుపు పోటుకు కారణమవుతాయి.
యూగ్లెనాయిడ్స్ జీవులు మొక్కలు మరియు జంతువులను పోలివుంటాయి. వాటి వీటికి కణ కవచం ఉండదు, కానీ కిరణజన్య సంయోగక్రియను నిర్వహిస్తాయి. సూర్యకాంతి లేనప్పుడు, అవి హెటెరోట్రోఫ్‌గా ఉంటాయి. ఈ జీవులు పెల్లికల్ అని పిలువబడే ప్రోటీన్-రిచ్ పొరను కలిగి ఉంటాయి. ఉదా యూగ్లీనా, ట్రాకెలోమోనాస్
3. ఫంగీ రాజ్యం
ఇవి ఏకకణ మరియు బహుకణ జీవులు. ఇందులో ఈస్ట్‌లు మరియు మౌల్డ్స్, అలాగే బాగా తెలిసిన పుట్టగొడుగులు వంటి సూక్ష్మజీవులు ఉంటాయి. ఇవి చిటిన్ కణ కవచం ద్వారా బ్యాక్టీరియా మరియు కొన్ని ప్రొటిస్టుల నుండి వేరే రాజ్యంలో ఉంచబడ్డాయి. జంతువుల వలె శిలీంధ్రాలు హెటెరోట్రోఫ్‌లు. ఇవి అత్యధికంగా తేమ ప్రాంతాలలలో జీవిస్తాయి.
ఇవి నేలలో నివసిస్తూ పూతికాహార భక్షకులుగా ఉంటాయి. వేళ్ల లాంటి నిర్మాణాలతో, నివసించే ప్రదేశం నుంచే ఆహార సేక రణ చేస్తాయి. ముక్కలవడం ద్వారా శాఖీయోత్పత్తి, అలాగే సిద్ధబీజాల ద్వారా అలైంగికోత్పత్తిని ప్రదర్శిస్తాయి. శిలీంధ్రాలను సాధారణంగా నాలుగు విభాగాలుగా వర్గీకరిస్తారు. చైట్రిడియోమైకోటా (చైట్రిడ్స్), జైగోమైకోటా (రొట్టె అచ్చులు), అస్కోమైకోటా (ఈస్ట్‌లు మరియు సాక్ శిలీంధ్రాలు) మరియు బాసిడియోమైకోటా (క్లబ్ శిలీంధ్రాలు).
4. ప్లాంటే రాజ్యం
ఇవి బహుకణ, నిజకేంద్రక జీవులు. ప్లాంటే రాజ్యం చిన్న నాచుల నుండి పెద్ద చెట్ల వరకు జీవులను కలిగి ఉంటుంది. ఈ అపారమైన వైవిధ్యం ఉన్నప్పటికీ, అన్ని మొక్కలు బహుళ సెల్యులార్ మరియు యూకారియోటిక్ జీవులు. కిరణజన్య సంయోగక్రియ ద్వారా ఆహార పదార్థాలను తయారు చేసుకునే స్వయంపోషకాలు. అభివృద్ధి చెందిన మొక్కల్లో శాఖీయోత్పత్తి, లైంగికోత్పత్తి జరుగుతుంది. ఫెర్న్ లాంటి నిమ్నజాతి మొక్కల్లో అలైంగికోత్పత్తి కనిపిస్తుంది. వీటిని తిరిగి గ్రీన్ ఆల్గే, బ్రయోఫైట్స్, టెరిడోఫైట్స్, స్పెర్మాటోఫైట్స్‌గా విభజించారు.
- గ్రీన్ ఆల్గే అనేది కిరణజన్య సంయోగక్రియ నిర్వహించే యూకారియోటిక్ జీవుల సమూహం. ఆకుపచ్చ శైవలాలు క్లోరోఫిల్ ఎ మరియు బిని కలిగి ఉన్న క్లోరోప్లాస్ట్‌లను కలిగి ఉంటాయి. వీటి థైలాకోయిడ్‌లలో అనుబంధ వర్ణద్రవ్యాలు బీటా కెరోటిన్ (ఎరుపు-నారింజ) మరియు శాంతోఫిల్స్ (పసుపు) ఉంటాయి. ఉదా : క్లామిడోమోనాస్
- బ్రయోఫైట్‌లు తరచుగా ఫెర్న్‌లు మరియు పుష్పించే మొక్కల వలె కాకుండా ఇవి అత్యంత సరళమైన దేహం (థాలస్)తో అత్యంత ప్రాచీనమైన మొక్కలలో ఒకటిగా పరిగణించబడతాయి. ఆంజియోస్పెర్మ్‌ల తర్వాత బ్రయోఫైట్‌లు భూమిపై ఉన్న మొక్కలలో రెండవ అతిపెద్ద సమూహం. వీటిలో నాచులు, లివర్‌వోర్ట్‌లు మరియు హార్న్‌వోర్ట్‌లు ఉన్నాయి.
- టెరిడోఫైట్స్ అంటే పువ్వులు లేదా విత్తనాలు లేని మొక్కలు. వీటిని క్రిప్టోగామ్స్ అని అంటారు. ఇవి విత్తనాలకు బదులుగా బీజాంశాలను (నగ్న పిండాలు) ఉత్పత్తి చేస్తాయి. బీజాంశాలు సజీవ, ఏకకణ నిర్మాణాలు.
- స్పెర్మాటోఫైట్స్ అత్యంత వ్యవస్థీకృత మొక్కలలో కూడిన సమూహం. వీటిలో జిమ్నోస్పెర్మ్‌లతో సహా అన్ని పుష్పించే, విత్తన ఉత్పత్తి మొక్కలు ఉన్నాయి. వీటిలో 300,000 కంటే ఎక్కువ జాతుల మొక్కలు ఉన్నాయి.
5. యానిమాలియా రాజ్యం
జంతువులు జీవ రాజ్యమైన యానిమాలియాలో బహుళ సెల్యులార్, యూకారియోటిక్ జీవులు. ఐదు రాజ్యాలలోఇది అతిపెద్ద రాజ్యం. ఇందులో నిమ్నస్థాయి జీవులైన ప్రొటోజోవా నుంచి అభివృద్ధి చెందిన క్షీరదాల వరకు అన్ని జీవులు జంతురాజ్యం లోనే ఉన్నాయి. దాదాపుగా అన్నీ పరపోషక జీవులే. ఏనిమేలియా రాజ్యాన్ని కణజాలాల అభివృద్ధిని బట్టి రెండు ఉపరాజ్యాలుగా వర్గీకరించారు. ఇందులో పేరాజోవా, మేటజోవాలు ఉన్నాయి.
పేరాజోవా స్పష్టమైన కణజాలాలు లేని బహుకణ జీవులు. ఈ రాజ్యంలో పోరిఫెరా అనే ఒక వర్గం ఉంది. మెటాజోవా స్పష్టమైన కణజాలాలతో కూడిన బహుకణ జీవులు. యానిమలియా రాజ్యం శరీర కుహరం ఆధారంగా పది విభిన్న సబ్‌ఫైలాలుగా వర్గీకరించబడింది. వీటిలో 1. పోరిఫెరా, 2. సిలెంటెరాటా (సినిడారియా), 3. ప్లాటిహెల్మింథెస్, 4. నెమటోడా, 5. అన్నెలిడా, 6. ఆర్థ్రోపోడా, 7. మొలస్కా, 8. ఎఖినోడెర్మాటా, 9. హెమిచోర్డేటా, 10. ఖార్డేటా.
- పోరిఫెరా అంటే రంధ్రాలతో కూడిన జీవులు. వాటిని సాధారణంగా స్పాంజెస్ అని పిలుస్తారు. ఈ జీవులు తల మరియు తోకగా విభజించబడి ఉండవు. ఉదాహరణలు- స్పాంగిల్లా, సైకాన్
- సిలెంటరేట్‌ జీవులు రేడియల్‌ సౌష్టవం కలిగి ఉంటాయి. వీటి శరీరం మరియు నోటిపై ఉండే టెన్టకిల్స్‌తో వర్గీకరించబడతాయి. సముద్రపు ఎనిమోన్లు, హైడ్రా, సముద్రపు పెన్నులు, దువ్వెన జెల్లీలు, పగడపు జంతువులు, ఒబెలియా, ఆరేలియా, జెనియా, మెట్రిడియం మరియు మరెన్నో జీవులు ఇందులో ఉన్నాయి. ఉదాహరణలు - హైడ్రా, జెల్లీ ఫిష్
- ప్లాటిహెల్మింథెస్‌ని సాధారణంగా ఫ్లాట్‌వార్మ్‌లు అంటారు. ఇవి ట్రిప్లోబ్లాస్టిక్ శరీర కుహరాన్ని కలిగి ఉంటాయి. ఇవి నిజమైన అంతర్గత కుహరం లేదా కోయిలమ్ కలిగి ఉంటాయి. ఉదాహరణలు -టేప్‌వార్మ్, ప్లానేరియా
- నెమటోడా నెమటోడ్లు లేదా రౌండ్‌వార్మ్‌లను కలిగి ఉంటుంది. ఇవి స్థూపాకార శరీరాన్ని కలిగి ఉంటాయి. ఇవి సూడోకోలోమ్ జీవులు. ఉదాహరణలు - అస్కారిస్, వుచెరేరియా
- అన్నెలిడ్‌లను సాధారణంగా సెగ్మెంటెడ్ లేదా రింగ్డ్ వార్మ్స్ అని పిలుస్తారు. ఈ జీవుల శరీరం తల మరియు తోకగా విభజించబడి ఉంటుంది. ఉదాహరణలు - వానపాము, జలగ
- ఆర్థ్రోపోడ్ అంటే కీళ్ల కాళ్లు అని అర్థం. ఇవి ఉమ్మడి అనుబంధాలను కలిగి ఉన్న జంతువులు. జంతు రాజ్యంలో అతిపెద్ద ఫైలం. ఇవి ద్వైపాక్షిక సౌష్టవం కలిగి ఉంటాయి. ఉదాహరణలు : సాలెపురుగులు, సీతాకోకచిలుకలు మరియు దోమలు.
- మొలస్కా అనేది ఆర్థ్రోపోడా తర్వాత అకశేరుక జంతువులలో రెండవ అతిపెద్ద ఫైలం. ఇవి జంతువుల ద్వైపాక్షిక సుష్ట మరియు ట్రిప్లోబ్లాస్టిక్ జీవుల సమూహం. నత్తలు మరియు ఆక్టోపస్.
- ఇకైనోడెర్మేటా జీవులు ప్రధానంగా సముద్రాలలో నివసించేవి. వీటికి దేహమంతా ముళ్ళుతో కప్పబడి ఉంటుంది. వీటిలో గుండె, మెదడు, మూత్రపిండాలు, తల, వెన్నెముక ఉండవు. ఉదా: సముద్ర నక్షత్రాలు, సముద్ర దోసకాయలు.
- జంతువులలోని 30 వర్గాలలో కార్డేటా వర్గం చివరిది. కార్డేటా వర్గాన్ని బాల్ ఫోర్ 1880 లో స్థాపించారు. కార్డేటా అంటే గ్రీకు భాషలో తీగవంటి నిర్మాణం కలిగి ఉండటం అని అర్థం. ఈ జీవులలో స్థితిస్థాపక శక్తి కలిగి దృఢమైన ఆధారాన్నిచ్చే పృష్ట వంశం కలిగి ఉంటాయి.
ఈ జీవుల్లో జరిగే పోషణ పలు రకాలుగా ఉంటుంది. జాంతవ భక్షణ (ఘనరూపంలో ఉండే ఆహారాన్ని తీసుకుని మింగడం), పరపోషణ (ఆహారం కోసం ఇతర జీవులపై ఆధా రపడటం), సహజీవనం (ఆహారం కోసం ఒక జీవిపై మరో జీవి నివసించడం. ఉదా: లైకెన్లు, రైజోబియం, బ్యాక్టీరియా) జంతురాజ్యంలో ప్రత్యుత్పత్తి ప్రక్రియ ముక్కలవడం (బద్దె పురుగు), పునరుత్పత్తి (ప్లనేరియా), అలైంగికోత్పత్తి (ద్విదావి చ్ఛిత్తి - అమీబా, బ్యాక్టీరియా), కోరకీభవనం (ఈస్ట్), పార్థనో జెనిసిస్ (రోటి ఫెరస్ జీవులు- ఉదా: తేనెటీగలు, చీమలు, కందిరీగలు) వంటి పద్ధతుల్లో జరుగుతుంది. ఈ విభాగం లోని అభివృద్ధి చెందిన జీవులన్నీ లైంగికోత్పత్తి ద్వారా తమ జాతిని వృద్ధి చేసుకుంటాయి.
