అజీమ్ హషీమ్ ప్రేమ్‌జీ
గొప్ప వ్యాపారవేత్తలు ఎందరో ఉంటారు. కానీ మంచి వ్యాపారవేత్తలు కొందరే ఉంటారు. ఆ అతికొద్ది మనసున్న మహారాజుల్లో అజీమ్ హషీమ్ ప్రేమ్‌జీ ఒకరు. భారతదేశ అతిపెద్ద ఐటీ కంపెనీలలో ఒకటైన విప్రో లిమిటెడ్ స్థాపన వెనుక ఆయన అవిరామమైన కృషి ఉంది, అపరిమితమైన దర్శినికత ఉంది. విలువకట్టలేని దాతృత్వం ఉంది. అనుకోని పరిస్థితులలో 19 ఏళ్లకే తండ్రి వ్యాపార బాధ్యతలు స్వీకరించిన అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ, ఆల్ టైమ్ 30 మంది గొప్ప గ్లోబల్ ఎంటర్‌ప్రెన్యూర్‌లలో ఒకరిగా ఎదగడం వెనుకున్న కథను తెలుసుకోండి.
అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ ప్రారంభ జీవితం
అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ 1945 లో భారతదేశంలోని బొంబాయిలో, ఒక గుజరాతీ ముస్లిం కుటుంబంలో జన్మించారు. తండ్రి మహమ్మద్ ప్రేమ్‌జీ, బియ్యం మరియు వంట నూనెల వ్యాపారం చేసేవారు. ఆయన స్థానికంగా రైస్ కింగ్ ఆఫ్ బర్మాగా ప్రసిద్ధి. తల్లి గుల్బానూ ప్రేమ్‌జీ వైద్య వృత్తిలో ఉండేవారు. అజీమ్ పుట్టిన రెండేళ్ళకి భారత్, పాకిస్తాన్ విభజన చోటు చేసుకుంది. ఈ విభజనలో కీలక భూమిక పోషించిన ముహమ్మద్ అలీ జిన్నా, వీరి కుటుంబాన్ని పాకిస్తానుకు ఆహ్వానించారు. మహమ్మద్ హషేమ్ ఈ ఆహ్వానాన్ని తిరస్కిరించారు.
అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ తన పాఠశాల మరియు కాలేజీ విద్యను ముంబైలోనే పూర్తిచేశారు. ఇంజనీరింగ్ గ్రాడ్యుయేషన్ కోసం యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని స్టాన్ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో చేరారు. ఇంజినీరింగులో ఎలక్ట్రికల్ బ్రాంచును ఎంపిక చేసుకున్న ప్రేమ్‌జీ, 1966లో తన తండ్రి ఆకస్మిక మరణం తర్వాత భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చారు.
21 ఏళ్లకే విప్రో అధ్యక్ష బాధ్యతలు
1966లో తండ్రి ఆకస్మిక మరణంతో, అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ జీవితం ఎటూ తేల్చుకోలేని సంధిగ్ధంలో పడింది. ఒకవైపు కుటుంబ బాధ్యతలు, మరో వైపు తండ్రి వ్యాపార బాధ్యతలు.. ఇంకో వైపు ఇంజనీరింగ్ గ్రాడ్యుయేషన్. ఈ క్రాస్ రోడ్డు జంక్షన్లో ప్రేమ్‌జీ మొదటి రెండిటిని ఎంపిక చేసుకోవాల్సి వచ్చింది. దీనితో ఇంజనీరింగ్ విద్యకు మధ్యలో మంగళం పాడాడు. దీనితో 21 ఏళ్ళ అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ, తండ్రి యొక్క వెస్ట్రన్ ఇండియన్ వెజిటబుల్ ప్రొడక్ట్స్ యొక్క అధ్యక్ష బాధ్యతలు నెత్తిన పెట్టుకోవాల్సి వచ్చింది.
వెస్ట్రన్ ఇండియన్ వెజిటబుల్ ప్రొడక్ట్స్ యొక్క చైర్మనుగా బాధ్యతలు తీసుకునే సమయంలో, కంపెనీలోని ఇతర వాటాదారులు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. 20 ఏళ్ళ పిల్లోడికి అంత పెద్ద బాధ్యతలు అప్పజెప్పడం తెలివైన నిర్ణయం కాదని వాదించారు. ఆ కంపెనీలో ప్రేమ్‌జీ కుటుంబానికి ఉన్న మెజారిటీ వాటా కారణంగా, వారు అంతకు మించి ఏం చేయలేకపోయారు.
అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ వ్యాపార దక్షత
అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ వ్యాపార బాధ్యతలు తీసుకునే సమయానికి, వారి కంపెనీ కేవలం హైడ్రోజనేటెడ్ కుకింగ్ ఆయిల్ తయారీలో మాత్రమే ఉండేది. అయితే అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ తరువాత కంపెనీని బేకరీ ఫ్యాట్స్, పూజ ఉత్పత్తులు, హెయిర్ సంరక్షణ సబ్బులు, పిల్లల టాయిలెట్‌ ఉత్పత్తులు, లైటింగ్ ఉత్పత్తులు మరియు హైడ్రాలిక్ సిలిండర్లకు విస్తరించాడు. తండ్రి మరణానికి ముందు అజీమ్ ప్రేమ్‌జీకి వ్యాపార జ్ఞానం శున్యం. ఏరోజు ఆయన వ్యాపారం వైపు కన్నెత్తి చూసింది కూడా లేదు. కానీ బాధ్యతలు స్వీకరించిన కొద్దికాలంలోనే ఆ సంస్థను విజయాలబాట పట్టించాడు.
వ్యాపారరంగంలో విప్లవాత్మక నిర్ణయాలు ఊహించని విజయాన్ని ఇస్తాయి. ముఖ్యంగా ఆ రంగంలో వాక్యూమ్‌ ఉన్నప్పుడు. 1980వ దశకంలో, రాజకీయ కారణాలతో ఐబీఎం సంస్థ ఇండియా నుండి నిష్క్రమించడంతో, భారత ఐటీ రంగంలో ఒక రకమైన సందిగ్ధం ఏర్పడింది. వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఐటీ రంగం యొక్క ప్రాముఖ్యత తెలిసిన అజీమ్ ప్రేమ్‌జీ, ఆ వాక్యూమ్‌ను సద్వినియోగం చేసుకునేందుకు విప్రో లిమిటెడ్ పేరుతో భారత టెక్నాలజీ రంగంలోకి ప్రవేశించాడు. అలానే అమెరికాకు చెందిన సెంటినెల్ కంప్యూటర్ కార్పొరేషన్‌ భాగస్వామ్యంతో విప్రో పేరుతో మినీ కంప్యూటర్లు రూపొందించి భారత్ మార్కెట్లోకి విడుదల చేసాడు. ఇది లాభాలను ఆర్జించడంతో సాంప్రదాయ వ్యాపారం నుండి సాఫ్ట్‌వేర్ వైపు దృష్టి సారించాడు.
ఇదే సమయంలో భారత తయారీ రంగంలో కూడా కంపెనీని విస్తరించాడు. 1983లో హైడ్రాలిక్ టిప్పింగ్ సిస్టమ్‌లను ఉత్పత్తి చేయడానికి కర్మాగారాన్ని ప్రారంభించాడు. ఆ తర్వాత పారిశ్రామిక సిలిండర్లు మరియు హైడ్రాలిక్ సిలిండర్ల తయారీని కూడా ప్రారంభించాడు. 1991లో భారతదేశం యొక్క ఆర్థిక నియంత్రణ సడలింపు తరువాత, విప్రో ఉత్పత్తుల సంఖ్యా పెరుగుతూ వచ్చింది. అందులో లైట్స్, పౌడర్లు, చమురు ఆధారిత సహజ ఉత్పత్తులు, వైద్య మరియు రోగనిర్ధారణ పరికరాలు, ప్రింటర్లు, స్కానర్‌ల వంటి ఐటీ హార్డ్‌వేర్ ఉత్పత్తులు వంటివి ఉన్నాయి.
1999లో విప్రో, యూఎస్ నేషనల్ సాఫ్ట్‌వేర్ టెస్టింగ్ లాబొరేటరీ నుండి వై2కే-కంప్లైంట్ సర్టిఫికేషన్ పొందిన ఏకైక భారతీయ కంప్యూటర్ తయారీదారుగా అవతరించింది. ఇది భారతదేశంలో ఇంటర్నెట్ సేవరంగంలోకి ప్రవేశించేందుకు ఉపయోగపడింది. మరుసటి సంవత్సరం, విప్రో అమెరికన్ డిపాజిటరీ రసీదుల ద్వారా యూఎస్ కంపెనీల జాబితాలో లిస్ట్ చేయబడింది. దీనితో భారతదేశం యొక్క అతిపెద్ద సాఫ్ట్‌వేర్ ఎగుమతిదారులలో ఒకటిగా మరియు భారతదేశంలో రెండవ-అతిపెద్ద లిస్టెడ్ కంపెనీగా ఉద్భవించింది. 2002లో బిజినెస్ ప్రాసెస్ అవుట్‌సోర్సింగ్ (BPO) యూనిట్‌ను కూడా ప్రారంభించింది. 1998 నుండి 2003 వరకు భారతీయ స్టాక్ మార్కెట్టులో అత్యుత్తమ పనితీరు కనబరిచిన స్టాక్‌లలో ఒకటిగా విప్రో నిలిచింది.
